Սննդամթերքի տեսակներ, որոնք քայքայում են ատամների էմալն ու վնասում ատամները

Ցիտրուսային մրգերը շատ օգտակար են օրգանիզմի համար, սակայն կարող են լուրջ վնաս հասցնել ատամների էմալին՝ առաջացնելով էրոզիաներ և ախտահարելով պինդ հյուսվածքները։ Թթու մթերքը կամ ըմպելիքները քայքայում են ատամների հյուսվածքները և վնասում են ոչ միայն էմալը, այլև դենտինը։ Էրոզիան դրսևորվում է բավական վառ ախտանշաններով, որոնք չի կարելի անտեսել. ատամների մաշվածության, գույնի փոփոխության (ատամները դեղնաշագանակագույն երանգ են ստանում), գերզգայունության և եզրերի թափանցիկության դեպքում հարկավոր է դիմել մասնագետին և հատուկ պրոցեդուրաներ անցնել ատամների էմալը վերականգնելու համար։ Չափազանց մեծ ախտահարումների դեպքում արդեն հարկավոր է բժշկական լուրջ միջամտություն, քանի որ կարող է լինել ատամնալիցքի, շապիկի կամ անգամ իմպլանտի անհրաժեշտություն։

Շաքար չպարունակող քաղցր ըմպելիքներ

Դիետիկ ըմպելիքները շատ տարածված են, քանի որ շաքարի բացակայության պատճառով մարդիկ դրանք ավելի քիչ վնասակար են համարում օրգանիզմի և ատամների համար, սակայն իրականում դրանցում շաքարի բացակայությունը խիստ բացասաբար է անդրադառնում ատամների վրա։ Բանն այն է, որ համի բարելավման համար նման գազավորված ըմպելիքները պարունակում են բավական վնասակար թթուներ, որոնք նույնպես կարող են հանգեցնել էրոզիաների։ Մասնագետների խոսքով՝ լավագույն ըմպելիքը ջուրն է, սակայն խիստ ցանկության դեպքում կարելի է նաև գազավորված քաղցր ըմպելիքներ խմել։ Պարզապես հարկավոր է անմիջապես նման ըմպելիքներ խմելուց հետո ողողել բերանի խոռոչը մաքուր ջրով։ Հարկ է հիշել, որ գազավորված քաղցր ըմպելիքներից հետո չի կարելի մաքրել ատամները խոզանակով, քանի որ թթուները փափեցնում են ատամների էմալը և խոզանակը կարող է վնասել այն։

Ածխաջրերով հարուստ մթերք

Թքի ֆերմենտները տարրալուծում են ածխաջրերը՝ ձևավորելով օրգանական թթուներ, որոնք վնասակար են ատամների համար։ Այս գործընթացը շատ ավելի արագ է տեղի ունենում հեշտ յուրացվող ածխաջրերի՝ շաքարի, գլյուկոզայի և ֆրուկտոզայի օգտագործման դեպքում։ Երբ դրանք երկար ժամանակ մնում են բերանի խոռոչում, աճում է այն բակտերիաների թիվը, որոնք թթուներ են արտազատում ու քայքայում են ատամների էմալը։ Ածխաջրերից հնարավոր չէ հրաժարվել, սակայն հարկավոր է ուտել ավելի քիչ աղանդերներ ու տարատեսակ սնեքեր։ Բացի այդ, հարկավոր է օգտագործել ատամների մաքրման համար նախատեսված թելեր ու հաճախ ողողել բերանը մաքուր ջրով կամ հատուկ լուծույթներով։

Պաղպաղակ

Պաղպաղակը ոչ միայն հարուստ է շաքարով, այլև շատ սառը մթերք է, ինչը նույնպես վնասակար է էմալի համար և կարող է դառնալ ատամների գերզգայունության պատճառ, ինչպես նաև բացասաբար անդրադառնալ լնդերի ու լորձաթաղանթների վրա։ Ավելին՝ այս մթերքն էլ ավելի վնասակար է սուրճի կամ տաք ըմպելիքների հետ օգտագործելու դեպքում, քանի որ ջերմաստիճանի տատանումները վնասակար են ատամների էմալի համար։

Հանքանյութերով ու վիտամիններով հարուստ մթերքի դեֆիցիտ

հանքանյութերն ու վիտամիններն անմիջականորեն ազդում են ատամների էմալի վրա, իսկ դրանց դեֆիցիտը հանգեցնում է ատամների գերզգայունության ու բարձրացնում է կարիեսի զարգացման հավանականությունը։ Նման խնդիրներից խուսափելու համար հարկավոր է ոչ միայն ուշադրություն դարձնել սննդակարգին, այլև կիրառել հանքանյութեր պարունակող խնամքի միջոցներ։ Դրանք կօգնեն ամրապնդել ատամները, կգունաբացեն դրանք և կառողջացնեն։