Ապրիլի 17-ը Հեմոֆիլիայի միջազգային օրն է
📌Այն նշվում է Հեմոֆիլիայի համաշխարհային ֆեդերացիայի և Առողջապահության միջազգային կազմակերպության նախաձեռնությամբ 1989թ․-ից: Այդ օրը բազմաթիվ երկրներում կազմակերպվում են միջոցառումներ, որոնք ուղղված են հեմոֆիլիայով հիվանդների բուժման, դեղորայքային ապահովման և կյանքի որակի բարելավման հետ կապված խնդիրների լուսաբանմանը: Այսօր հեմոֆիլիայով տառապող հիվանդների թիվն աշխարհում կազմում է մոտ 400 հազ. մարդ /10 000 տղամարդուց մեկը/: Արյան մակարդման ժառանգական հիվանդություններից 92- 95%-ը կազմում են հեմոֆիլիաները` A, B, C և Վիլլեբրանդի գործոնի անբավարարությունը:
📌Հեմոֆիլիան արյան մակարդման համակարգի հիվանդություն է, որը պայմանավորված է մակարդման գործոնների պակասով և փոխանցվում է ժառանգաբար` կապված X քրոմոսոի հետ: Հիվանդությունը կլինիկորեն դրսևորվում է տարաբնույթ արյունահոսություններով, արյունազեղումներով հոդերում, մկանային բունոցներում և օրգանիզմի այլ խոռոչներում: Կրկնվող ներհոդային արյունազեղումները (հեմոգլոբինի բաղադրության երկաթը առաջացնում է հոդամակերեսների վնասում և ասեպտիկ բորբոքում) առաջացնում են հողերի քրոնիկական բորբոքում, հետագայում հանգեցնում հաշմանդամության: Ըստ էության, բուժման ենթակա են այս հիվանդության նույնիսկ ծանրագույն ձևերը: Բուժման միակ միջոցը հանդիսանում է մակարդման անբավարար սպիտակուցի ներարկումը: Վաղ տարիքից պակաս գործոնի կանխարգելիչ ներարկումները թույլ են տալիս բացառել արյունահոսությունները, ներհոդային և մկանային արյունազեղումները և կանխել հաշմանդամությունը:
📌Ժամանակակից բժշկության մեջ հեմոֆիլիայի բուժումն իրականացվում է երկու ուղղությամբ՝ կանխարգելիչ (վաղ տարիքից ստանում են դեղորայքը շաբաթը 2-3 անգամ) և բուժում “ըստ պահանջի” (on demand- ստանում են դեղորայքը միայն արյունահոսության դեպքում): Հակահեմոֆիլային պատրաստուկներով բուժումն ունի իր առավելությունները, սակայն դեղորայքի ամբողջ ծավալով ապահովումը թանկարժեք է: Մեկ հիվանդի հակահեմոֆիլային պատրաստուկի տարեկան պահանջարկի արժեքը կազմում է 12 000 – 15 000 $:
📌 Մեր պարագայում այդ հիվանդության բուժումը ՀՀ-ում գտնվում է պետության հովանու ներքո, դեղորայքը հիվանդներին տրամադրվում է անվճար: Այն բավարարում է միայն սուր դեպքերի համար: Մնացյալ դեպքերը ստանում են հումանիտար ճանապարհով Հեմոֆիլիայի համաշխարհային ֆեդերացիայի աջակցությամբ: Ներկայումս իրականացնում ենք նմանատիպ “կանխարգելիչ” թերապիա հումանիտար ճանապարհով ստացված դեղորայքի միջոցով: Կանխարգելիչ մոդելի ներդրումը կօգնի կրճատել սուր դեպքերի քանակը, նվազեցնել հաշմանդամությունը: Մեր պայմաններում կանխարգելումը տնտեսապես ավելի շահեկան է, քան սուր դեպքերի բուժօգնության կազմակերպումը՝ կրճատելով հաշմանդամների հետագա բուժման ծախսերը:
📌Արյունաբանական կենտրոնի հեմոֆիլիայի ռեգիստրում գրանցված են հեմոֆիլիայի տարբեր տեսակներով՝ A,B,C 249 հիվանդներ: Այս հիվանդներից 50-ը մինչև 18 տարեկաներն են: 2003 թվականին Առողջապահության նախարարության և Հեմոֆիլիայի Համաշխարհային ֆեդերացիայի միջև կնքված Հուշագրից առ այսօր Արյունաբանական կենտրոնի հեմոֆիլիայի բաժանմունքը զարգացում է ապրել: Այս 16 տարիների ընթացքում իրականացվել են բավականին մեծածավալ աշխատանքներ, որպեսզի հեմոֆիլիայի կենտրոնը համապատասխանեցվի Եվրոպայի սերտիֆիկացիայի չափանիշներին:
📌Կենտրոնին աջակցում են ՀՀ Առողջապահության նախարարությունը, Հեմեֆիլիայով հիվանդների հայկական ասոցիացիան, Հեմոֆիլիայի Համաշխարհային Ֆեդերացիան և ՀՀՖ-ի Անգլիայի Կոագուլոպաթիաների ախտորոշման Ռեֆերենս լաբորատորիան՝ հայ մասնագետների վերապատրաստման գծով սերտ համագործակցության միջոցավ:
