Բնական ծաղիկի և կապիկի ծաղիկի ախտանիշների հիմնական տարբերությունը
Մարդկանց շրջանում կապիկի ծաղիկ հիվանդության ախտանիշները նման են բնական ծաղիկի ախտանիշներին, բայց ավելի մեղմ: Կապիկի ծաղիկը սկսվում է տենդով, գլխացավով, մկանացավով և ուժասպառությամբ, հիվանդության գաղտնի շրջանը սովորաբար 7-14 օր է, բայց կարող է տևել 5-21 օր: Տենդի սկզբից 1-3 օր անց ի հայտ է գալիս ցանավորումը, ցանը սկսվում է դեմքի շրջանից և ապա տարածվում մարմնի տարբեր հատվածներում: Չնայած այն փաստին, որ հիվանդությունն ընթանում է շատ ավելի թեթև, ախտանշաններն ինքնուրույն անհետանում են մի քանի շաբաթվա ընթացքում, սակայն որոշ դեպքերում այն կարող է հանգեցնել բարդությունների:
Կապիկի ծաղիկի վիրուսը նման է բնական ծաղիկի վիրուսին:
Բնական ծաղիկի և կապիկի ծաղիկի ախտանիշների հիմնական տարբերությունն այն է, որ կապիկի ծաղիկն առաջացնում է ավշային հանգույցների այտուց (լիմֆադենոպաթիա), մինչդեռ բնական ծաղիկի դեպքում չի լինում:
Ախտանշաններն են․
ջերմություն
գլխացավ
մկանացավ
մեջքի ցավ
ավշային հանգույցների այտուց
տենդ
ուժասպառություն
Փոխանցում
Վարակումը կենդանիներից տեղի է ունենում կենդանիների (վարակված) արյան, կենսաբանական հեղուկների, ինչպես նաև վնասված մաշկի կամ լորձաթաղանթի հետ անմիջական շփման արդյունքում:
Կապիկի ծաղիկի վիրուսի փոխանցումը տեղի է ունենում, երբ մարդը շփվում է վարակված կենդանու, մարդու կամ վիրուսով վարակված նյութերի հետ: Վիրուսն օրգանիզմ է թափանցում վնասված մաշկի (նույնիսկ, եթե տեսանելի չէ), շնչառական ուղիների կամ լորձաթաղանթների (աչքերի, քթի կամ բերանի) միջոցով:
Վարակի փոխանցումը մարդուց մարդուն կարող է տեղի ունենալ նաև խայթոցի կամ քերծվածքի, կենսաբանական հեղուկների հետ ուղղակի կամ անուղղակի շփման միջոցով: Ենթադրվում է, որ մարդուց մարդուն փոխանցումը տեղի է ունենում հիմնականում օդակաթիլային ճանապարհով, կամ երկարատև սերտ շփման, ինչպես նաև օգտագործված սրբիչի և անկողնային պարագաների միջոցով:
Կանխարգելում
Կապիկի ծաղիկի կանխարգելման նապատակով անհրաժեշտ է.
Խուսափել կենդանիների հետ շփումից, որոնք կարող են ենթադրաբար վարակված լինել (ներառյալ այն կենդանիները, որոնք հիվանդ կամ մահացած են հայտնաբերվել այն վայրերում, որտեղ հիվանդությունը առկա է։
Խուսափել կենսաբանական հեղուկով վարակված իրերի հետ շփումից, օրինակ, անկողնային պարագաների հետ, որոնք շփվել են հիվանդ կենդանու հետ:
Մեկուսացնել վարակված հիվանդներին այլ մարդկանցից, ովքեր կարող են վարակվելու վտանգի տակ լինել:
Վարակված կենդանիների կամ մարդկանց հետ շփվելուց հետո պահպանել ձեռքերի հիգիենան: Օրինակ, լվանալ ձեռքերը օճառով կամ օգտագործել ալկոհոլային հիմքով ձեռքերն ախտահանող միջոց:
Հիվանդներին խնամելիս օգտագործել անհատական պաշտպանիչ միջոցներ:
JYNNEOSTM-ը (նաև հայտնի է որպես Imvamune կամ Imvanex) կենդանի վիրուսի թուլացած պատվաստանյութ է, որը հաստատվել է ԱՄՆ-ի Սննդի և դեղերի վարչության կողմից՝ կապիկի ծաղիկի կանխարգելման համար: Իմունականխարգելման պրակտիկաների խորհրդատվական կոմիտեն (ACIP) ներկայումս JYNNEOSTM-ը գնահատում է օրթոպոքսվիրուսներից, ինչպիսիք են բնական ծաղիկի և կապիկի ծաղիկի վիրուսները, մասնագիտական ազդեցության վտանգի տակ գտնվող մարդկանց պաշտպանությունը համար: