Գիտնականներն առաջարկում Են նոր լուծում շարակցական հյուսվածքով պատվող իմպլանտների համար
Իմունային համակարգն աշխատում է ամեն կերպ պաշտպանել մեր օրգանիզմը, այդ թվում, դրանում հայտնված օտար մարմիններից՝ փորձելով դրանք ոչնչացնել կամ որևէ կերպ չեզոքացնել: Նույնիսկ եթե դրանք հայտնվել են մեր օրգանիզմում մեզ օգնելու նպատակով, ինչպես օրինակ՝ տարբեր բժշկական իմպլանտները: Իհարկե, շատ բան կախված է նրանից, թե որտեղ է տեղադրվում իմպլանտը, և որն է դրա գործառույթը։ Ըստ այդմ էլ իմունիտետն արձագանքում է նման ներխուժմանը ավելի թույլ կամ ուժեղ: Որպես կանոն, իմպլանտները պատրաստված են այնպիսի նյութերից, որոնք հնարավորինս քիչ են գրգռում իմունային համակարգը: Դրա շնորհիվ իմպլանտացիան սովորաբար անցնում է առանց բորբոքային գործընթացների, բայց այնուամենայնիվ իմպլանտի շուրջը հաճախ շարակցական հյուսվածքի շերտ է առաջանում։ Իմունային համակարգի բջիջները ստիպում են շարակցական հյուսվածքի բջիջներին սպի ձևավորել, որպեսզի մեկուսացնեն հարակից հյուսվածքները իրենց կարծիքով վտանգավոր օբյեկտից։
Նման սպի-պարկուճը հատկապես լուրջ խնդիր է դառնում, երբ մարդուն ինսուլինի պոմպ են տեղադրում։ Շաքարային դիաբետով հիվանդները պետք է ստանան ինսուլինի կանոնավոր չափաբաժիններ՝ նորմալ նյութափոխանակությունն ապահովելու համար, և ցանկալի է, որ չափաբաժինները խստորեն հաշվարկվեն ինչպես ինսուլինի քանակի, այնպես էլ ընդունման ժամանակի առումով: Ժամանակին միակ լուծումն ամենօրյա ներարկումներն էին, բայց այժմ կան բուժման տարբեր եղանակներ, ներառյալ ինսուլինի պոմպերը: Այս սարքերն աստիճանաբար սպառում են ինսուլինը ռեզերվուարից, բացի այդ որոշ պոմպեր կարող են ինքնուրույն հաշվարկել անհրաժեշտ ինսուլինի չափաբաժինը՝ ելնելով արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակից: Սակայն այդ ամենի համար պոմպը նախ և առաջ պետք է տեղադրվի մաշկի տակ: Իսկ մաշկի տակ իմունային համակարգի ջանքերով այն հայտնվում է սպի-պարկուճում, որի մեջից ինսուլինը չի կարողանում դուրս գալ։ Արդյունքում անհրաժեշտ է լինում կրկնել իմպլանտացիան որոշ ժամանակ անց, երբեմն՝ ընդամենը մի քանի շաբաթ անց։
Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի (ԱՄՆ) և Իռլանդիայի ազգային համալսարանի գիտնականների կարծիքով տվյալ խնդիրը հնարավոր է լուծել, եթե իմպլանտները ժամանակ առ ժամանակ շարժվեն: Որպեսզի իմպլանտի շուրջը շարակցական հյուսվածք աճի, այդտեղ նախ և առաջ պետք է իմունային բջիջներ կուտակվեն, որոնք համատեղ ջանքերով համապատասխան ազդանշաններ կուղարկեն։ Իսկ շարժվող իմպլանտը պարզապես թույլ չի տա, որ դրանք կուտակվեն։
Հետազոտողները պոլիուրեթանից սարք են ստեղծել, որը նման է ինսուլինի պոմպին։ Կեղծ պոմպը տասներկու ժամը մեկ հինգ րոպեի ընթացքում ընդարձակվում էր, այնուհետև ետ նեղանում (բնականաբար, այնքան, որ չվնասեր շրջակա հյուսվածքները): Սարքը փորձարկել են մկների վրա, և, ինչպես և ենթադրվում էր, իմունային բջիջները չէին հասցնում կուտակվել այնքան քանակով, որ կեղծ պոմպը սպի-պարկուճում հայտնվեր: Իմպլանտի շուրջն առաջացած շարակցական հյուսվածքի շերտի կառուցվածքն այնպիսին էր, որ չէր խանգարում իմպլանտից նյութի արտազատմանը։
Գիտնականները փորձը կրկնեցին նաև իրական ինսուլինի պոմպով։ Պոմպի արդյունավետությունը վերահսկվում էր մկների արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակով։ Եթե սարքը դադարում էր աշխատել, ապա ինսուլինն էլ էր դադարում արտազատվել, ինչը և ակնհայտ էր դառնում գլյուկոզայի մակարդակից: Սովորական իմպլանտն արագորեն պատվեց շարակցական հյուսվածքով, և երկու շաբաթ անց ինսուլինի քանակությունը սկսեց նվազել, իսկ ութ շաբաթ անց այն ընդհանրապես դադարեց արյուն արտազատվել: Ի տարբերություն դրա շարժվող պոմպն անխափան աշխատեց ութ շաբաթ՝ փորձի ողջ ընթացքում:
Նմանատիպ շարժվող իմպլանտները կարող են զգալի փոփոխություններ առաջ բերել առողջապահության ոլորտում: Սակայն նման սարքերի կլինիկական արդյունավետությունը պարզ կդառնա միայն այն բանից հետո, երբ վերը նշված փորձերը կրկնվեն արդեն մարդկանց մասնակցությամբ։
