Գլխուղեղի զարկերակների խցանման համախտանիշ

Կայուն անոթային խանգարումները՝ ինսուլտները, որոնք հետևանք են կամ զարկերակի պատի ամբողջականության խախտման (հեմոռագիա) կամ լուսանցքի նեղացման (ստենոզ, էմբոլիա) ուղեկցվում են կայուն նյարդաբանական ախտանիշներով: Կարևոր նշանակություն ունի համակողմանի արյան շրջանառության վիճակը և անոթի խցանման արագությունը: Եթե կա լավ զարգացած անոթային ճյուղավորումներ, ապա անոթի խցանումները ոչ միշտ են բերում տվյալ անոթի ավազանից սնվող ուղեղի հատվածի սնուցման խանգարման:
Գլխուղեղի որևէ խոշոր զարկերակի սուր խցանման ժամանակ վիլիզյան օղի զարկերակները չեն հասցնում իշեմիայի մեջ գտնվող ուղեղային հյուսվածքի համար ապահովել լիարժեք արյունամատակարարում: Ախտահարված զարկերակի լուսանցքի աստիճանական նեղացումը որոշակի հնարավորություն է ստեղծում համակշռված արյան շրջանառության համար:
   Ներքին կարոտիսյան զարկերակների խցանման համախտանիշ
Գանգի խոռոչում կարոտիսյան զարկերակները մասանկացում են վիլիզյան օղի կազմավորմանը: Բավարար զարկերակային ճնշման և վիլիզյան համակարգի նորմալ գործունեության  շնորհիվ ներքին կարոտիսյան զարկերակների  միակողմանի խցանումը կամ նեղացումը ուղեկցվում է միայն գլխուղեղի կիսագնդերի սակավարյունության ընդհանուր երևույթներով՝ առանց օջախային ախտահարման նշանների: Երկկողմանի ախտահարման ժամանակ ուղեղի սակավարյունությունը ավելի  է սաստկանում ընդգրկելով նաև ուղեղաբունը: Ներքին կարոտիսյան զարկերակի արտագանագային հատվածի (պարանոցի վրա) խցանման հետևանքով առաջանում է խաչաձև ակնաբրգային համաախտանիշ: Խցանված զարկերակի կողմում նկատվում է տեսողության  անկում կամ կուրություն, իսկ հակառակ կողմում հեմիպլեգիա: Ավելի շատ տուժում է դեմքը և վերին վերջույթը: Գերակշռող կիսագնդի ախտաարման դեպքում դրան գումարվում է  աֆազիան: Ծանր դեպքերում այտուցվում է ուղեղային հյուսվածքը:
   Ուղեղի միջին զարկերակի խցանման համախտանիշ
Ուղեղի միջին զարկերակը ավելի հաճախ է ենթարկվում ախտահարման:Կլինիկական պատկերը կախված է խցանման  մակարդակից և համակողմանի արյան շրջանառության վիճակից: Ախտահարման հիմնական ախտանիշներն են՝ հակառակ կողմի հեմիպլեգիա և հեմիանեսթեզիա, լրիվ աֆազիա, ագրաֆիա,ալեքսիա, գլխի թեքում, հայացքի պարալիզ դեպի օջախի հակառակ կողմը:
   Հիմային զարկերակի խցանման համախտանիշ
Հիմային զարկերակը վարոլյան կամրջի հիմնական մատակարարն է: Հիմային զարկերակի սուր  խցանումից առավելապես տուժում են  կամրջի կառուցվածքային տարրերը: Խցանումից մի քանի ժամ հետո առաջանում են վերջույթների պարալիզ, զգացողության միակողմանի կամ երկկողմանի  ախտահարում, կեղևային կուրություն, մկանային տոնուսի փոփոխություն ՝ցնցում , իսկ հետո  ատոնիա: Զարկերակի սուր խցանմանն անմիջապես հաջորդում է կոմատզ վիճակ, որից մի քանի ժամ հետո միայն ի հայտ են գալիս օջախային ախտահարման նշանները:
Հիմային զարկերակի աստիճանաբար տեղի ունեցող խցանման ընթացքում նկատվում են ողնաշարահիմային անոթային համակարգի անբավարարության կրկնող ախտանիշներ, որոնք կրում են անցողիկ բնույթ: Դրանք են՝ նոպաձև գլխապտույտ, դիզարտրիա, վերջույթների անցողիկ պարեզներ և հիպեսթեզիա, գանգային նյարդերի ախտահարման և տսողության խանգարման նշաններ:
    Ողնաշարային զարկերակի խցնման համախտանիշ
Զարկերակի արտագանգային խցանումն ուղեկցվում է ոչ կայուն և ցրված ախտանիշներով: Երկարավուն ուղեղի հետին կողմնային հատվածը սնող ողնաշարային զարկերակի ամենախոշոր ճյուղի՝ ուղեղիկի ստորին հետին զարկերակի խցանումից առաջանում է՝ ձայնային պարեզ, Հորների տրիադա, դեմքի զգացողության սեգմենտային խանգարումներ, նիստագմ, ատաքսիա:Ախտահարման հակառակ կողմում առաջանում է հեմիպարեզ և հեմիանեսթեզիա:

Նյութը պատկանում է aroxjblog.am կայքին