Վաղ ախտորոշումն ու կանխարգելումը առողջության գրավականն են
Մաշկի չարորակ նորագոյացությունները (ՄՉՆ)` ուռուցքային ախտաբանության կառուցվածքում զբաղեցնում են առաջին տեղը։ Ամեն տարի աշխարհում արձանագրվում է ՄՉՆ-ի մոտ 3 մլն դեպք, որից 132.000-ը` մաշկային մելանոմա։ Մելանոման, կազմելով չարորակ ուռուցքների 1%-ը, հանդիսանում է մահացության ամենահաճախ հանդիպող պատճառը:
Հայաստանում 2005թ. արձանագրվել է մելանոմայի 368 դեպք։ Այնուհետև, շարունակաբար աճելով, 2016-ին այս ցուցանիշը հասել է 502-ի։
Մելանոման կարող է զարգանալ մարմնի ցանկացած հատվածում՝ ներառյալ գլուխ, պարանոց, սեռական օրգաններ, վերջույթներ: Որոշ դեպքերում մելանոմաները լինում են չգունակավորված և կոչվում են ամելանոտիկ (ոչ պիգմենտային) մելանոմաներ:
Վաղ հայտնաբերման դեպքում մելանոման հնարավոր է վիրաբուժական եղանակով ամբողջությամբ հեռացնել։ Սակայն, այն համարվում է մաշկի քաղցկեղի ամենավտանգավոր ձևը: Մելանոման կարող է ներաճել մաշկի խորը շերտեր՝ ինվազիվ մելանոմա, և տարածվելով արյան ու ավշի հոսքով, առաջացնել մետաստազներ:
Մելանոմայի ախտորոշումը բավականին բարդ է։ Թեև այն պատկանում է, այսպես կոչված, տեսանելի ուռուցքների թվին, այնուամենայնիվ, ոչ ճիշտ ախտորոշումների ցուցանիշը մնում է բարձր։ Վաղ հայտնաբերման և ախտորոշման համար լայնորեն կիրառվում է ժամանակակից դերմատոսկոպիկ հետազոտությունը, որը հնարավորություն է ընձեռում հստակեցնել մաշկային հիվանդությունների ախտորոշումը։
Նշենք, որ մայիսը հռչակված է մելանոմայի դեմ պայքարի ամիս։ Ողջ աշխարհում այդ ընթացքում իրականացվում են հանրային իրազեկման միջոցառումներ:
Հաշվի առնելով նաև Հայաստանում մելանոմայի թողարկման գլխավոր մեխանիզմի՝ անդրմանուշակագույն (ուլտրամանուշակագույն) ճառագայթների գումարային «թույլատրելի» չափաքանակի գերազանցման բարձր ռիսկայնությունը՝ ՀՀ ԱՆ Մաշկաբանության և սեռվարակաբանության բժշկագիտական կենտրոնը մայիսի 20-ը հայտարարել էր մելանոմայի վաղ հայտնաբերման ու ախտորոշման օր։ Այդ օրը դիմած 18 այցելուին կենտրոնի բժիշկները տրամադրել են անվճար խորհրդատվություն։ Ըստ ցուցումների դիմողներից 7-ին կատարվել է դերմատոսկոպիկ հետազոտություն 50 % զեղչով:
