Սեռական հասունացում
Սեռական հասունացումը գործընթաց է, որի ընթացքում դեռահասի օրգանիզմում տեղի են ունենում որոշակի փոփոխություններ, որոնց հետևանքով նա դառնում է հասուն և կարող է բազմանալ։ Սեռական հասունացումը սկսում է, երբ գլխուղեղը ազդակներ է ուղարկում սեռական գեղձերին: Այն ամորձիներ է ուղարկում տղաներին և ձվարաններ աղջիկներին։ Պատասխան գլխուղեղի կողմից ուղարկված ազդակների, սեռական գեղձերը սկսում են արտադրել տարատեսակ հորմոններ, որոնք նպաստում են գլխուղեղի, ոսկրերի, մկանների, մաշկի և բազմացման օրգանների աճին և զարգացմանը։ Մինչ սեռական հասունացումը տղաների և աղջիկների օրգանիզմները արտաքնապես այքան էլ չեն տարբերվում, նրանք տարբերվում են սեռական օրգանների կառուցվածքով։
Սեռական հասունացման շրջանում սկսվում են էական տարբերություններ նկատվել սեռերի միջև, օրգանիզմի չափերը, ձևերը և մի շարք օրգանների ֆունկցիաներ, սկսում են տարբերվել, ի հայտ են գալիս երկրորդային սեռային հատկանիշներ։ Հասակի աճը նույնպես հասունացման առաջին շրջանում արագանում է և ավարտվում է սեռական հասունացման ավարտին զուգընթաց։
Աղջիկների մոտ սեռական հասունացումը սկսվում է միջինում 12 տարեկանից, ավարտվում մոտ 16 – 17 տարեկանում։ Տղաների մոտ 13-ից, ավարտվում մոտ 17 – 18 տարեկանում։ Տղաների մոտ սեռահասունության հիմնական հորմոնը տեստաստերոնն է, որը նպաստում է տղամարդու ձևավորմանը, ինչպես նաև ոսկորների և հասակի աճին։ Մինչև սեռական հասունացումը տղաները աղջիկներից 2 սմ են ցածր լինում, իսկ սեռական հասունացումից հետո նրանց հասակը մոտ 13 սմ-ով գերազանցում է աղջիկների հասակից։ Աղջիկների սեռահասունացման ժամանակ գերազանցում է էստրոգեն հորմոնը էստրադիոլ ձևով, որը նպաստում է կրծքագեղձի ինչպես նաև իգական սեռական օրգանների աճին և զարգացմանը։
Նյութի աղբյուրը՝ hospitals.am
